Wstęp

W tabelach poniżej znajdziesz skróty literowe nazw języków, które mają zastosowanie podczas definiowania języka, w którym napisana jest strona oraz jako wartość atrybutu lang="..." wskazującego język pojedynczego elementu strony.

Kody języków mogą być jednoczłonowe lub dwuczłonowe:

1. Pierwszy człon (wymagany), najczęściej pisany małymi literami, zawsze określa język mówiony.
2. Drugi człon (opcjonalny), zwyczajowo pisany wielkimi literami, może wskazywać kraj, terytorium lub region, w którym mówi się w tym języku.

Na przykład en oznacza ogólny język angielski, a en-US - język angielski jakim mówi się w Stanach Zjednoczonych. Jeśli w danym języku mówi się tylko w jednym kraju, terytorium bądź regionie, to co prawda możemy wtedy użyć formy dwuczłonowej (np. pl-PL), jednak najczęściej w takim przypadku korzysta się z krótszego zapisu jednoczłonowego (np. pl).

Nie w każdym przypadku pierwsza część nazwy kodowej (język) i odpowiadający jej drugi człon (obszar) są takie same. Na przykład skrót języka ukraińskiego to uk, natomiast państwo Ukraina jest oznaczane skrótem UA. Zatem pełna nazwa kodowa języka ukraińskiego, którym posługują się mieszkańcy na terenie Ukrainy, to: uk-UA.

Wykaz języków

Więcej kodów języków można znaleźć w standardzie ISO 639.

Odmiany języków

Niektóre języki tak mocno upowszechniły się na świecie, że występują na terenie wielu odrębnych obszarów. Jednak odmiana tego samego języka w każdym z takich obszarów może się nieco różnić jeżeli chodzi o wymowę, akcent, zapis, a nawet niektóre słowa. Na przykład mieszkańcy Stanów Zjednoczonych zrozumieją się z Brytyjczykami, jednak aby uniknąć jakichkolwiek nieporozumień, często obie odmiany języka angielskiego oznacza się w odrębny sposób - odpowiednio: en-US i en-GB.

Chociaż pierwszy człon nazwy kodowej odmiany języka zwyczajowo piszemy małymi literami, a drugi - wielkimi literami, taka konwencja nie jest jednak absolutnie wymagana. Na przykład czasami spotyka się oba człony pisane w całości małymi literami.

Więcej kodów krajów można znaleźć w standardzie ISO 3166-1.

UTF

W 1993 roku została opracowana specjalna strona kodowa tzw. Unicode. Jest to standard 16-bitowy i dzięki temu może zapisać aż 65536 znaków. Pozwala to umieścić w jednej stronie kodowej większość alfabetów świata, co sprawia, że jest to jedyny standard, umożliwiający pisanie dokumentów w wielu językach jednocześnie. Niestety pliki takie mogą mieć nawet dwa razy większe rozmiary (przy stronie kodowej UTF-16), choć jeśli chodzi o polskie teksty zapisane w powszechnie używanej stronie kodowej UTF-8, implementującej standard Unicode, powiększenie pliku nie jest duże. Dodatkowo znaki Unicode nie zawsze są poprawnie wyświetlane (jeśli np. użytkownik nie posiada odpowiedniej czcionki Unicode), chociaż z tym jest już coraz lepiej i dzisiaj praktycznie nie stanowi to już problemu. Aby zapisywać znaki za pomocą Unicode, trzeba się zaopatrzyć w edytor, który go obsługuje. Wtedy należy również bezwzględnie pamiętać o wstawieniu w nagłówku dokumentu deklaracji strony kodowej Unicode:

<meta charset="utf-8">

ISO

Zamiast kodowania ISO zaleca się zawsze używać stronę kodową UTF, która automatycznie obsługuje większość języków świata. Natomiast wszystkie strony kodowe WINDOWS są mocno odradzane!

Jeśli chcemy napisać dokument w określonym języku (innym niż rodzimy) i z jakiegoś powodu nie możemy używać zalecanej strony kodowej UTF, musimy się do tego odpowiednio przygotować:

1. Pobrać i zainstalować w systemie czcionkę ekranową (zaleca się standard ISO), która dysponuje zestawem znaków, odpowiednim dla wybranego języka - jeśli jeszcze takiej nie posiadasz. Aby to zrobić, zwykle w ustawieniach systemu operacyjnego trzeba znaleźć sekcję zatytułowaną Czcionki i w niej użyć opcji dodawania nowej czcionki, odszukując jej plik na dysku komputera. Teraz wystarczy w używanym przez nas edytorze HTML, ustawić dodaną właśnie czcionkę jako ekranową.
2. Dodać nowy układ klawiatury w systemie - ta opcja zwykle jest dostępna w ustawieniach systemu operacyjnego pod sekcją zatytułowaną Języki. Dodatkowo czasami przydatna może być również opcja Przełącznik języków, dzięki której można się będzie płynnie przełączać pomiędzy różnymi językami, które zostały dodane w systemie.
3. Zadeklarować w treści nagłówkowej dokumentu - wewnątrz HEAD [zobacz: Ramy dokumentu] odpowiednią stronę kodową:

   <meta charset="strona kodowa">

   gdzie wyrażenie "strona kodowa" oznacza kod wybranego kodowania znaków (zgodnie z językiem), np. iso-8859-2.
   Różne 8-bitowe strony kodowe możesz znaleźć w tabeli poniżej. Mocno odradza się stosowanie tych w standardzie Windows. Obsługują go tylko przeglądarki w systemie MS Windows. Jeśli użytkownik będzie posiadał inny system operacyjny, prawie na pewno spowoduje to pojawienie się u niego na ekranie zupełnie nieprzewidzianych znaków! Czy chcesz, aby Twoja strona WWW wyglądała nieprofesjonalnie?

Strony kodowe

Więcej na ten temat można znaleźć w Wikipedii: ISO 8859, Strony kodowe Windows.

Dla zainteresowanych

Co to właściwie jest ta strona kodowa i dlaczego są z nią takie kłopoty? Jak wiadomo komputer jest bardzo głupi (tak, tak... Twój także :-)) - rozpoznaje tylko dwie cyfry: 0 i 1. Za pomocą różnych kombinacji tych właśnie cyfr, są zapisywane w komputerze wszystkie dane, również znaki alfabetu, np. literze "A" może odpowiadać kombinacja 1000001, "B" - 1000010 itd. Jest oczywiste, że musi istnieć jakiś standard, który powie niemądrej maszynie, które kombinacje zer i jedynek, odpowiadają jakim literom. Taki standard jest nazywany właśnie stroną kodową.

Większość stron kodowych wywodzi się z opracowanego w Ameryce (w zamierzchłych czasach) standardu ASCII - American Standards Committee for Information Interchange. Każda litera była w nim zapisana za pomocą kombinacji siedmiu zer i jedynek; potem rozszerzono zapis do ośmiu (8 bitów = 1 bajt). Jak łatwo obliczyć, w ten sposób można zakodować tylko 256 znaków. Ponieważ wszystkie pozycje zostały już zajęte przez angielskie litery oraz znaki kontrolne, dlatego konieczne okazało się opracowanie dodatkowych stron kodowych dla innych języków.

Nie byłoby żadnego problemu, gdyby istniał jeden uznawany międzynarodowo standard tworzenia stron kodowych. Teoretycznie był nim ISO, lecz niestety wielkie firmy komputerowe zaczęły opracowywać swoje własne strony (posiada je m.in. Windows oraz Macintosh; jedynie Linux posługuje się standardem ISO). Kłopoty zaczęły się wraz z rozwojem Internetu. Wcześniej nie miało znaczenia, jaki system kodowania był interpretowany na danej maszynie. Dzisiaj, kiedy do sieci można podłączyć komputer z niemal każdym systemem operacyjnym, często występuje problem niekompatybilności różnych stron kodowych. Dlatego nigdy nie należy zapominać o wstawieniu deklaracji kodowania w każdym z dokumentów HTML - powinna to być deklaracja ISO. Jednak sama deklaracja to nie wszystko. Oprócz niej konieczne jest używanie edytora HTML, który potrafi odpowiednio kodować znaki. W systemie Windows, zwykłe edytory tekstu zapisują znaki, korzystając oczywiście ze strony kodowej WINDOWS, dlatego nie można ich używać do pisania stron WWW kodowanych w ISO.